دهملا روستایی کهن

چندی از دوستان علاقمند به تاریخ منطقه هندیجان از من خرده گرفته که کلمه هندیجان را برای دهملا استفاده کردی! اسناد تاریخی نشان می دهد. دهملا در دوران رونق، جایگاه هندیجان قدیم بوده است و کلمه دهملا بعد از طاعون ۱۲۵۴ و افول منطقه بر روی آن گذاشته شد .

 در واقع هندیجان کنونی وام دار نام هندیجان قدیم است و زیر آوازه آن برای خود تاریخی دست و پا کرده است والا بنابر نوشته های تاریخی و آثار موجود هندیجان قدیم از بلوک دهملا شروع و تا روستای کوت مهنا ادامه داشته است ولی بعدها به دلیل پایین رفتن آب رودخانه و سطح آب دریا و سخت شدن کشتیرانی، کم کم سکونت به طرف دریا ارجاع پیدا کرده و به جایگاه هندیجان کنونی رسیده است. چند نمونه از کتب تاریخی ذکر می کنم:

۱- اولین سیاح که در سال ۳۴۱ هجری قمری از هندیجان دیدن نمود،مسعر بن مهلهل ابودلف بود که در سفرنامه خود که پرفسور ولادیمیر مینورسکی آن را ترجمه و تصحیح نموده چنین آورده:

( ميان آسک و ارجان ده‌اي است به هنديجان معروف صاحب آثار عجيبه و ابنيه قديمه از پادشاهان گذشته است. در آنجا دفينه هايي مانند مصر کشف مي شود و تابوت هايي که از لحاظ صنعت بديع است و آتشکده ها است)

مرحوم مینورسکی ذیل این مطلب در کتاب سفرنامه ابودلف ، با توجه به تحقیقات خودش در این منطقه چنین ذکر می کند:

(دهملا واقع در کنار رود هندیان نقطه ی مهمی است که کم و بیش میان راه بهبهان(منظور جنوب خرابه های ارجان قدیم است) و فلاحیه و دورق واقع است و چندین جاده از آن می گذرد .کمی دورتر از جهت شرقی دهملا در سرتاسر رودخانه امتداد دارد. آتش را می توان در مجاورت آن جستجو نمود. هندیجان را نباید با هندیون امروزی یکی دانست زیرا هندیجان قدیم بر سر راهی واقع است که از دهملا به خط مستقیم به طرف خلیج فارس امتداد دارد و در حدود 20 مایل بالای دهانه ی رودخانه زهره می باشد. بنابراین شرح مرحوم مینورسکی هندیجان را نقطه ای غیر از هندیون امروزی می داند و محل عبور و توقف و مشاهده ابودلف را هندیجان قدیم یعنی نواحی شمالی دهملای امروزی دانسته است .)

منبع کتاب: سفرنامه ابودلف – نوشته ابودلف به سال 341 ه.ق با شرح پرفسور مینورسکی، ترجمه طباطبایی

به ادامه مطلب توجه کنید