کتاب لغات و اصطلاحات گویش مردم هندیجان و حومه
کتاب جامع و ارزشمندی است از ناصر نظارات
درود بر او. از لینک پایین قابل دانلود است

از لینک زیر دانلود کنید
روستای دهملا-انجمن میراث فرهنگی هندیجان- جغرافیای تاریخی دهملا-رودخانه زهره و فرهنگ و رسوم دهملا...
کتاب جامع و ارزشمندی است از ناصر نظارات
درود بر او. از لینک پایین قابل دانلود است

از لینک زیر دانلود کنید
بعضي از ابزراها در دهملا در قديم مورد استفاده قرار مي گيرفت كه با پيشرفت زمانه و رسيدن امكانات جديد به روستا اين وسايل و نامشان ديگر مورد استقاده قرار نمي گيرند و به دست فراموشي سپرده شده اند و موزه اي هم نيست كه آخرين مدل آنها را نگه داري كند در اينجا چندين نمونه اسم برده مي شود:
· مروز (Muroz): نوعي تخت گلي با ارتفاع حدود يك متر كه روي آن مي خوابيدن و در وسط حياط قرار داشت
· جلّت ( Jollat):وسيله اي دايره شكل كه دور آن پارچه قرار داشت و نرم بود و روي آن خمير نان پهن مي كردند تا به تنور بچسبانند. اين نان را گرده مي گفتند
· جفنه (Jofneh ): بعد از پخت نان آن را در اين ظرف بزرگ قرار مي دادند .
![]() |
· خنچك khonchak): ميز چوبي دايره شكلي با پايه هاي كوتاه كه براي پهن كردن خمير نان تيري از آن استفاده مي شد و خمير را با تيرك روي آن پهن مي كردند.
· طبق : سفره كه از برگ نخي بافته شده بود به اصلاح پيشي بود .
· آسك : آسياب سنگي كوچك كه متشكل از دو سنگ به قطر نيم متر بود كه روي هم قرار داشتند و دسته چوبي داشت گندم را بين آنها مي گذاشتند و حركت مي دادند تا آرد بشود.
· حبانه ( Hobbane) : كوزه بزرگي كه روي سه پايه قرار داشت براي نگه داشتن آب خنك
· خُرج (khorj) : دو كيسه سرباز متقارن كه بوسيله پارچه اي ضخيم به هم دوخته شده بودند و براي نگه داشتن بارهاي كوچك روي چهارپايان يا بعدا موتور سيكل و دوچرخه استفاده مي شد.
· وريس ( Veris) : بند بلند بافته شده از موي بز براي بستن بار روي حيوان
· بنه ( Beneh) : باربندي با دو چوب بزرگ كه در دو طرف الاغ مي گذاشتند و خوشه هاي گندم را با آن نگه مي داشتند.
· مشك و دو : همان مشك است كه با آن دوغ درست مي كردند ، مشك آب هم وجود داشت
· ملّار ( Mallar) : سه پايه چوبي كه مشك را به آن مي بستند.
· دول : نوعي كسيه چرمي نه چندان بزرگ با سه پايه براي نگه داشتن آب
· كلك ( Kelak): منقل گلي كه با هيزم و زغال گرم مي شد براي گرمايش و درست كردن چايي
· جنگر( Jenger) : وسيله اي برا باد دادن گندمها و غربال كردن آن مانند بيل با سري شبيه به چنگال
· خيش : يك وسيله آهني و چوبي كه به الاغ مي بستن براي شخم زدن و يك نفر هم آن را نگه مي داشت
· لنگري: ظرف بزرگي كه چندين نفر با هم در آن غذا مي خوردند.
· شربه : كوزه كوچك براي نوشيدن آب
· اشلونگ ( Oshlong) : علفي ابود كه هنوز هم مي رويد و تخم آن را براي شستن لباسها به همراه تخت رخت شو استفاده مي كردند . حكم پودر لباس شويي را داشت
در دهملا هم مانند دیگر نقاط کشور شعرهای محلی در وصف عاشقی و طبیعت و زندگی روستایی وجود دارد که گاها ً با نی هم نواخته می شود .مانند این شعر زیر که در دل عاشقی است که معشوق به او گفته :امشب که شب 14 ماه است تا ماه نرفته به سراغ من نیا و این عاشق هم زیر نور ماه نشسته و منتظر است تا ماه کامل برود و از بزرگی ماه در این شب شکایت می کند و با او حرف می زند
شب چهارده مکان ،کیستی تو؟
مبادا همسر همدرد عاشق نیستی تو
خودم دانم که کیینه ات با مُو اینه
بلندی ،پاسبانی ، نیستی تو
در ادامه چند شعر بلند هم نوشته شده است.
در هر مکانی از این کره خاکی که انسان زندگی می کند به باورهای فراطبیعی اعتقاد دارد که زندگی او را از روزمرّگی و یکنواختی در می آورد این باورها ریشه در فرهنگ گذشته این مردمان دارد و گاهاً باعث حفظ طبیعت و محیط زیست هم می شود و البته برخی اوقات با خرافات نیز همراه می باشد . این باورها چندان دور از حقیقت نیز نیستند ،وگرنه این همه زمان شاهد دوام آنها نبودیم ولی دلیل فیزیکی خاصی شاید تا کنون برای آنها کشف نشده باشد . مثلا تحقیقات نشان داده بیشتر زایمانها در هنگامی که ماه کامل می شود روی می دهد یعنی رابطه ای بین جاذبه ماه و زایمان وجود دارد و این باور از قدیم در بین مردمان مختلف جهان وجود داشته که شبی که ماه کامل می شود اتفاقات بزرگ می تواند روی دهد یا اینکه اتفاقات بزرگ همیشه در شبی که ماه کامل می شود روی می دهد... در دهملا نیز چنین باورهایی وجود دارد در ادامه آنها بیان می شوند.
مراسم عروسی در دهملا به صورت سنتی برگزار می شود
.در قدیم رسم بوده داماد را برای حمام به رودخانه می بردند و هم آنجا موهای او را اصلاح می کردند و از رودخانه تا خانه اشان با ساز و دهل یا همان تشمال (toshmal ) به خانه می آوردند ....
![]() |
در روستای دهملا بیش از ۲۳۱ خانه وجود دارد که جمعیتی
قریب به ۱۱۰۰نفر را در بردارد و اکثر خانواده ها مانند بیشتر روستاهای ایران افراد ساکن در آن زیاد هستند . و این را نیاز به نیروی انسانی برای کشاورزی و دامداری و دیگر کارها به وجود آورده .جوانان...
گویش روستای دهملا که با کمی تفاوت تقریباً همه ساکنین رودخانه زهره آن را صحبت می کنند ترکیبی از گویشهای رامهرمزی، بهبهانی و لری است که کلمات انگلیسی هم به آن اضافه شده .(شاید بتوان گفت آن گویشها از دهملا کلماتی را عاریه گرفته اند)لبته ماهشهر هندیجان و امیدیه هم آن را متوجه می شوند...به ادامه مطلب توجه کنید
به صدای سلام دلنشین او گوش دهید. سلام حاجی آخوند
میتونید کلیک راست هم کنید و save target هم بزنید