دهملا روستایی کهن

خیار گرگو (Gorgoo) یا همان هندوانه ابوجهل میوه‌ای تلخ‌مزه ای است از راسته کدوئی‌ها (Cucurbitales) از تیره کدو (Cucurbitaceae)، نام علمی آن Citrullus colocynthis نام‌های دیگر فارسی آن عبارت است از حنظل، کدوی تلخ و سیب تلخ.

در دهملا خیار گرگو در این فصل یعنی پاییز فراوان است همه عکسها هم از خیار گرگو های دهملا می باشد بوته آن شبیه به بوته هندوانه است با برگهایی کوچکتر و خودرو هم می باشد بیشتر در ساحل رودخانه و زمینهای ماسه ای دیده می شود .میوه آن مانند هندوانه های آرژانتینی سبز با پوستی راه راه است و اندازه یک سیب است .هیچ وقت آن را نخورید چون بسیار تلخ است و بیشتر مصارف دارویی دارد که در ادامه ذکر می شود ...

بکّو(bekkoo) گیاهی است خاردار با میوه ای عجیب که دهملا و اطراف آن پر است و تقریباً همیشه سبز است در بسیاری جاهای ایران آن را لگجی یا علف مار می نامند و در عربی به آن کبر و نام علمی  آنCapparis spinosa  است که به اختصارcaper هم می گویند. این گیاه گونه ای بیابانی است که در همه اقلیمهای بیابانی کشور(سرد،گرم ،مرتفع و پست) می روید. این گیاه ساقه ای رونده دارد وبه خوبی شرایط تنش کم آبی را تحمل میکند. گستره رویشی آن از سیستان وبلوچستان تا آذربایجان وارتفاعات البرز مرکزی را شامل می شود. تقریبا در تمام طول سال گل ومیوه می دهد. .این گیاه بصورت بوته ای پهن و تا 60 یا 70 سانتی متر ارتفاع که در زمین های سفت و خاکی بیشتر می روید و کنار رود زهره هم فراوان است اول گل های سفیدی می دهد بعد کم کم یک میوه سبر پررنگ می دهدکه نهایت بزرگی آن اندازه یک انگشت می شود و بصورت کشیده است وقتی می رسد میوه اش در سحرگاه ها یا شفق می شکفتد و به صورت 4 برگ در می آید که مثل موز باز شده به چهارطرف تا می شود و مغز قرمز آن دیده می شود اصطلاحاً در این موقع می گویند بکّو فاق برده است و می شود آن را خورد.... 

کوکر(kokar-تلفظ مانند کلمه کوثر) پرنده ای است دانه خواربه زبان انگلیسی به آن  sandgrouse و در زبان عربی به آن قطا می گویند. در برخی از نقاط ایران  (باقر قره) نیز نامیده می شود.این پرنده بی نظیر در بهار به دشت وسیع بین ماهشهر و دهملا منطقه ای به نام حور کوچ می کند و تاثیری گذاری آن بر منطقه باعث شده که نوعی فرهنگ و تفریح و شکار در بین تمام ساکنین بوجود آید.طلایی بودن این پرنده هم از نظر رنگ و زیبایست و هم از نظر اهمیت طلایی آن برای این مناطق است.کوکر می تواند نمادی برای ما باشد برای تمام حاشیه نشینان رود زهره و شهر ماهشهر .اهمیت این پرنده مسحور کننده و تراژدی تلخ آن ما را بر آن داشت تا درباره این همراه قدیمی بنویسم .از مهربانی های او و از نامهربانی ما .

فقط در یک جمله از همه شما حاشیه نشینان رود زهره و ماهشهری های عزیز تا هندیجان و امیدیه می خواهم ،دست از شکار این اندک باقی مانده از کوکران بردارید و اگر کوکری در خانه دارید آن را به مرکز اصلی زیست آنها برده و در کنار امامزاده حمزه آنها را پرواز دهید تا دوباره در بهار آینده شاهد صدای غریب دسته های کوکر در بالای خانه های خود باشیم . ولی قبل از آن در ادامه با این پرنده بیشتر آشنا شوید...تا بدانید آنچه را که نمی دانید