دهملا روستایی کهن

در دهملا بازی محلی بسیار است .بعضی از این بازی ها هنوز انجام می شود و برخی دیگر فقط قدیمتر بازی می شد و اکنون بازی نمی شود در این نوشتار بازی هایی که هنوز به صورت اندک بازی می شود توضیح داده می شود .این بازی ها از نوجوانان گرفته تا جوانان بالای 25 سال انجام می دهند . از جمله اینها بازی خوب و ورزشی دارکلی(dar-keli) یا همان چو کلی است که شرح آن در ادامه داده می شود ...

بعد از برچیده شیدن بساط شیخ خزعل در خوزستان در سال 1303 هجری شمسی و بدست گرفتن حکومت خوزستان به دست دولت ، همچنان روستاهایی مانند دهملا و اطراف آن زیر نفوذ خانها و میرهای وابسته به دولت بودند که باج زمین از مردم می گرفتند و هرسال در موقع برداشت گندم جیره این افراد نیز باید داده می شد .از جمله این افراد میر غضبان نامی بوده که محل استقرارش روستای سویره بود و در دهملا هم افرادی داشته و به واسطه آنها زمین هایی را گرفته بود که مردم روی آن زمینها کار می کردند و به عنوان شکرته یا شیرینی به او درآمدش را می دادند .از جمله این زمینها زمین شابولقاسم بود. که در انتها و در ادامه ماجرای آن بیان می شود .. در عکس شیخ خزعل را می بینید

عبدالعزیز فدعمی فرماندار فعلی اهواز و ابولقاسم فدعمی فرماندار فعلی شادگان دو تن از دهملایی های هستند که در استان مسئولیت های مختلفی را نیز داشته اند .

این عکس قلعه برج را که نزدیک به ۱۵۰ سال پیش در جای قلعه قدیمی تری ساخته شده، نشان می دهد که محل حوادث تاریخی بسیاری بوده و در سینه خود خاطرات زیادی برای گفتن دارد.زمانی در این برج برای اعلان عید فطر ، گلوله توپ شلیک می کردند .امروز هم روز عید فطر است، عید همه شما مبارک باشد...به بقیه عکسها توجه کنید 

خیار گرگو (Gorgoo) یا همان هندوانه ابوجهل میوه‌ای تلخ‌مزه ای است از راسته کدوئی‌ها (Cucurbitales) از تیره کدو (Cucurbitaceae)، نام علمی آن Citrullus colocynthis نام‌های دیگر فارسی آن عبارت است از حنظل، کدوی تلخ و سیب تلخ.

در دهملا خیار گرگو در این فصل یعنی پاییز فراوان است همه عکسها هم از خیار گرگو های دهملا می باشد بوته آن شبیه به بوته هندوانه است با برگهایی کوچکتر و خودرو هم می باشد بیشتر در ساحل رودخانه و زمینهای ماسه ای دیده می شود .میوه آن مانند هندوانه های آرژانتینی سبز با پوستی راه راه است و اندازه یک سیب است .هیچ وقت آن را نخورید چون بسیار تلخ است و بیشتر مصارف دارویی دارد که در ادامه ذکر می شود ...

اين عكس مزرعه كنجد را كه خوب هم به بار نشسته نشان مي دهد .كنجي هاي سبز در كنار آب زلال منظره اي زيبا را درست كرده  به بقيه عكسها توجه كنيد...

دهملا در كنار رود زهره سمت شمال شرقي اين دو سالهاست كه دركنار هم همزيستي دارند.به بستر رودخانه توجه كنيد كه نسبت به روستا در عمق ۱۳ متري به سر مي برد در مهر ماه ۸۶ و همين باعث مي شود برداشت آب از رودخانه فقط با تلمبه و پمپ ميسر باشد...به بقيه عكسها توجه كنيد

این یکی نمای شمالی غربی روستا را نشان میدهد.به بقیه عکسها توجه کنید

بکّو(bekkoo) گیاهی است خاردار با میوه ای عجیب که دهملا و اطراف آن پر است و تقریباً همیشه سبز است در بسیاری جاهای ایران آن را لگجی یا علف مار می نامند و در عربی به آن کبر و نام علمی  آنCapparis spinosa  است که به اختصارcaper هم می گویند. این گیاه گونه ای بیابانی است که در همه اقلیمهای بیابانی کشور(سرد،گرم ،مرتفع و پست) می روید. این گیاه ساقه ای رونده دارد وبه خوبی شرایط تنش کم آبی را تحمل میکند. گستره رویشی آن از سیستان وبلوچستان تا آذربایجان وارتفاعات البرز مرکزی را شامل می شود. تقریبا در تمام طول سال گل ومیوه می دهد. .این گیاه بصورت بوته ای پهن و تا 60 یا 70 سانتی متر ارتفاع که در زمین های سفت و خاکی بیشتر می روید و کنار رود زهره هم فراوان است اول گل های سفیدی می دهد بعد کم کم یک میوه سبر پررنگ می دهدکه نهایت بزرگی آن اندازه یک انگشت می شود و بصورت کشیده است وقتی می رسد میوه اش در سحرگاه ها یا شفق می شکفتد و به صورت 4 برگ در می آید که مثل موز باز شده به چهارطرف تا می شود و مغز قرمز آن دیده می شود اصطلاحاً در این موقع می گویند بکّو فاق برده است و می شود آن را خورد.... 

Dehmolla is a village in Iran’s Khuzestan province near the cities Mahshahr, Hendijan and Omidiyeh located at latitude 49.40' N and longitude 30.30' E and lies next to the river Zohreh.The population of Dehmolla is approximately 1100, with over 231 houses. Most people in the community are farmers and they grow wheat, watermelon, plum and other fruits...be in continue

از کمی بالاتر از سردشت زیدون جایی که رود خیرآیاد و شیرین به هم می پیوندند ،رود زهره شکل می گیرد و از آنجا به سمت غرب و کمی شمال در پیچ و تاب است تا نزدیک سد آسک کمی بالاتر از دهملا یک مرتبه به سمت جنوب شرق پیچی تند می خورد در حقیقت کوه کرّه را دور می زند و وجود این کوه باعث شده که رود چنین مسیری را بپیماید و باری دیگر در کنار روستای چم مراد با پیچی تقریباً قائم به سمت جنوب غربی و خلیج فارس می رود .شکل کلی آن مانند داسی است که دهانه آن کوه کرّه را دربر گرفته و دسته آن از هندیجان به سمت دریا می رود . و در طول این مسیر داسی شکل ،روستاهایی در حاشیه آن وجود دارند که همه آنها مردمان زهره می باشند...

کوکر(kokar-تلفظ مانند کلمه کوثر) پرنده ای است دانه خواربه زبان انگلیسی به آن  sandgrouse و در زبان عربی به آن قطا می گویند. در برخی از نقاط ایران  (باقر قره) نیز نامیده می شود.این پرنده بی نظیر در بهار به دشت وسیع بین ماهشهر و دهملا منطقه ای به نام حور کوچ می کند و تاثیری گذاری آن بر منطقه باعث شده که نوعی فرهنگ و تفریح و شکار در بین تمام ساکنین بوجود آید.طلایی بودن این پرنده هم از نظر رنگ و زیبایست و هم از نظر اهمیت طلایی آن برای این مناطق است.کوکر می تواند نمادی برای ما باشد برای تمام حاشیه نشینان رود زهره و شهر ماهشهر .اهمیت این پرنده مسحور کننده و تراژدی تلخ آن ما را بر آن داشت تا درباره این همراه قدیمی بنویسم .از مهربانی های او و از نامهربانی ما .

فقط در یک جمله از همه شما حاشیه نشینان رود زهره و ماهشهری های عزیز تا هندیجان و امیدیه می خواهم ،دست از شکار این اندک باقی مانده از کوکران بردارید و اگر کوکری در خانه دارید آن را به مرکز اصلی زیست آنها برده و در کنار امامزاده حمزه آنها را پرواز دهید تا دوباره در بهار آینده شاهد صدای غریب دسته های کوکر در بالای خانه های خود باشیم . ولی قبل از آن در ادامه با این پرنده بیشتر آشنا شوید...تا بدانید آنچه را که نمی دانید

مقدمه کتاب به قلم اسدالله علم :«کتاب سفرنامه خوزستان نخستین بار در سال ۱۳۰۳ در تهران مطبعه کل قشون به چاپ رسید.این کتاب شرح سفر جنگی رضاه شاه که در آن هنگام سمت رئیس الوزرا و وزیر جنگ و فرمانده تمام قوا را داشت به خوزستان برای سرکوبی غائله شیخ خزعل است که با پشتیبانی وسیع بیگانگان عملاً حکومت مستقلی برای خود تشکیل داده بود و دولت مرکزی ایران نفوذی در کار او نداشت.

مطالب سفرنامه خوزستان طی این سفر تاریخی تدریجاً توسط سردار ایران فرج اله خان بهرامی رئیس کابینه وزارت جنگ که در التزام رکاب بود دیکته شد(رضا شاه می گفته و او می نوشته) و در بازگشت فرمانده قوا(رضاه شاه) ،به صورت کتاب قطوری در 418 صفحه به چاب رسید .چون چاپ اصلی کتاب حاوی مطالب مفصلی در شرح تاریخی و جغرافیای روستاها و شهرهای طول راه بود که با مطالب اصل سفرنامه ارتباط مستقیم نداشت و توسط رئیس کابینه بدان افزوده شده بود در چاپ کنونی از نقل این قسمت از مطالب صرفنظر و اصل سفرنامه که دیکته رضا شاه است تجدید طبع شده است ....به ادامه مطلب توجه کنید

 قصه ای برای باران وجود دارد که گفته می شود اگر در فصل باران شب هنگام گفته شود ، فردا روز باران می آید و اینطور هم شده من که خود شاهد آن بوده ام ، و این نشان از اهمیت باران نزد روستانشینان دارد.این قصه یا متل که نامش قصه بز و میش است چنین آغاز می شود: