دهملا روستایی کهن

پس از گذر از پیچ و خمهای مختلف و روستاهای مختلف به سدی انحرافی و تازه تاسیس به نام سد آسک واقع در کنار روستای مشراگه بالادست تر از دهملا حدوداً 20 کیلومتر بالاتر از دهملا برخورد می کند و در آنجا آبش برای کشاورزی جمع می شود تا بصورت کانال بندی به استفاده برسد که هنوز راه نیفتاده .آب رودخانه تقریباً شیرین است ولی هرچه به دریا و هندیجان نزدیک می شود شور می شود .

 این رودخانه از نزدیک روستای کوت معنا و منطقه شابوالقاسم، زمینهای دهملا را آبیاری می کند تا نزدیک امامزاده بی بی علیه بین روستای دهملا و بخش پایین دست آن یعنی چم خلف عیسی .آبکشی از رود توسط موتورهای گازوئیلی مانند مارگو  و دورمن و بنز و پمپ های گریز از مرکز صورت می گیرد که کلاً به مکینه آبی معروف اند یعنی ماشین آبی البته امروزه موتورهای برقی هم اضافه شد و دولت هم تلمبه خانه ای تاسیس کرده که دعوای قدیمی تقسیم آب را هم به وجود آورده.

آب دهی هم پس از ریختن در انبار آب یا قر با جوبهای اکثراً خاکی و بعضاً سیمانی به زمین رفته و کرت های گندم را آبیاری می کنند .اکثر محصول روستا همین گندم است و درآمد اصلی مردم است چون دولت آنرا خریداری می کند بعد از آن کنجد و باقلا و گوجه و هندوانه و خریزه هم در تابستان کاشته می شود البته درخت خرما و کنارkonar)  ( هم در دهملا زیاد است .

بستر رودخانه زهره تقریباً 13 متر از زمین روستا پایین تر است و در تابستان آب آن کم می شود به طوری که مردم شنا کنان عرض آن را طی می کنند ولی هیچ وقت خشک نمی شود .در زمستان هم آب تا سر کمر یعنی همسطح زمین روستا بالا می آید که به دلیل آب بندی که کل روستا را احاطه کرده خطر سیل دهملا را تهدید نمی کند.

ماهی هم در رودخانه وجود دارد مثل ماهی زوری و بیا و قدیم سبور و شانک هم داشت

مارماهی ومار آبی هم دیده می شود .

آب رود در تابستان بسیار ملایم است و مطبوع برای شنا کردن کف رودخانه از ستگریزه یا ماسه بادی است به همین دلیل رودخانه تمیز است .در دو طرف کمر رود هم درختچه های گز روییده که عکس آنها در آب افتاده و همین باعث شده که آب رود سبزرنگ باشد

در تابستان تنهادلخوشی جوانان و کودکان روستا شنا کردن و ماهی گیری یا به اصطلاح قلاب انداختن در این رود است.و فوتبال بازی کردن در کنار آن.

گله های گوسفند هم عصر ها هنگام برگشتن از چرا در این رودخانه آب می خورند و موقع پایین آمدن آنها از شیب کمر 13 متری رود دیدن دارد چنانکه طوفانی از گرد وخاک و سرو صدا بپا می شود.

حدود 10 کیلومتر این رودخانه با دهملا و زمینهایش مرز دارد . که در جاهای مختلف به اسم گدارهای مختلف شناخته می شود مثلاً گدار خندق . گدار کوله  . گدار بیشه . گدار سیدرحیم که محل آبگیری برای آب شرب روستاست که مسئول آن جناب سید رحیم حسینی از زحمت کشان روستاست. و خانه خود او هم سر کمر رود است.

عمق آب در تابستان موقع شنا کردن بیش از 3 یا 4 متر نمی شود. وعرض آن حدود 150 متر است و لی در زمستان 2 برابر این می شود.

به هرحال رودخانه زهره همچون سفیر رحمت از کوههای زاگرس به طرف روستاها می رود و مردمان دهملا همواره قدردان آن هستند و در تمیزی آن می کوشند. این رود در نهایت در کنار شهر هندیجان به خلیج همیشه فارس می ریزد.