دهملا روستایی کهن

با فرستادن یک پیام کوتاه به شماره بالا در آن عضو می شوید و از آن پس از مراسمات روستای دهملا با خبر می گردید.

در همین راستا سایت مذهبی دهملا لبیک نیز راه اندازی شده است به ادرس زیر:

دهملا در آینده موقعیت گذشته خود را باز خواهد یافت و این مهم بدین صورت اتفاق خواهد افتاد:

ابتدا خانه های روستا در دو سمت جاده نزدیک روستا و جنب شرکت گسترش می یابند، سپس از خانه ها سمت جنوب شرقی روستا که کنار رودخانه است کاسته می شود و به خانه های سمت شمال غربی یعنی اطراف شرکت افزوده می شود این روند تغییر جا در کنار جاده دهملا در دو سمت( جایی که الان تاسیسات شرکت راهسازی و کانال مستقر است ) ادامه می یابد. اگر کانال آب را نادیده بگیریم چون با وجود سد آسک دیگر در این کانال آبی وجود نخواهد داشت. لذا خانه ها می توانند در کنار این کانال هم تا سه راهی جاده دهملا ماهشهر، جایی که الان مسافران پیاده می شوند بر سر سراهی استقرار یابد. با گسترش طول روستا از جای فعلی تا سه راهی جاده اصلی، دهملا نیز مانند چم خلف در کنار جاده اصلی خواهد بود، و با این عمل هم وسعت آن از چم خلف بیشتر خواهد شد و هم چون به ماهشهر نزدیکتر است می تواند شهرکی شود در کنار جاده دیلم به ماهشهر که یک جاده بین استانی است.

همچنین در این منطقه یعنی زمین های که سالها هندوانه کاشت می شدکنار جاده فرعی دهملا، دانشکده کشاورزی و شیلات و باستان شناسی می تواند تاسیس شود.

از طرف دیگر باید از سه راهی دهملا که در آن زمان ورودی دهملا خواهد بود، جاده ای به سمت دریا کشیده شود، که باعث گردشگری و ماهیگری باشد و روستای متروکه غرگانه در کنار این راه خواهد بود اطراف این جاده به سمت دریا نخل کاری می شود.

موزه مردم شناسی و باستان شناسی منطقه نیز در وسط روستای دهملا تاسیس خواهد شد که اشیا باستانی مکشوفه در دهملا و همینطور کتب مربوط به تاریخ منطقه  در آن نگهداری می شود و هر از گاهی سخنرانی در این محل برای  فرهنگ سازی دعوت می شود تا از وضع منطقه، گذشته و آینده آن صحبت کند.

با این اوصاف صنایع مختلف نیز بوجود خواهد آمد و شهرک دهملا یا شاید ملاشهر به عنوان یک شهر تاریخی و کشاورزی و شیلات شناخته می شود و رونق گذشته خود را بدست می آورد. همانند عکس زیر :

این تصاویر پشت و روی یک سکه مسی مکشوفه در دهملا در ماه گذشته است. روی آن کلمه ای مانند شاهی پیداست، با توجه به کتاب تاریخ سکه ایران به نظر مربوط به دوران صفویه است

فرا رسیدن عید نورزو و آغاز سال 1389 را به همه شما تبریک می گویم. ان شالله در سال جدید دهملا نیز شاهد کمی پیشرفت نسبت به سال گذشته باشد و  مخصوصا برای جوانان کار و بهره وری ایجاد شود و این کار هم میسر نمی شود جز آمدن مدیرهای لایق و کاربلد از بالا تا پایین. سال جدید سال ببر است ،امیدوارم هفت سینی به این زیبایی بتوانید بچینید :

که با کلیک بزرگ می شوند.

نشسته از راست ردیف اول از پایین: شیخ عبدالحسن کعب- نصرالله مولایی- سید یوسف لطیفی- شیخ جاسب خزعل- سید کریم نعمتی نژاد- بهادر السلطان قنواتی- محمد حسین خان مکوندی- خسروخان قشقائی- منصورخان باوی- مجیدخان بختیار- نصراله آذری

امسال نیز، چون سالهای گذشته محرم در دهملا با عزاداری و سینه زنی به خوبی برگزار شد. امسال آیت الله کرمانی سخنران دهه عاشورا در دهملا بود. این مجتهد نسبت به سخنرانان سالهای گذشته دارای منبر پربارتری بود ولی سخنانش جای نقد و انتقاد هم داشت. در ادامه عکسهایی از عاشورا در دهملا را می بینید.

برای بزرگ نمایی روی عکسها کلیک کنید. به ادامه عکسها توجه کنید

چندی از دوستان علاقمند به تاریخ منطقه هندیجان از من خرده گرفته که کلمه هندیجان را برای دهملا استفاده کردی! اسناد تاریخی نشان می دهد. دهملا در دوران رونق، جایگاه هندیجان قدیم بوده است و کلمه دهملا بعد از طاعون ۱۲۵۴ و افول منطقه بر روی آن گذاشته شد .

 در واقع هندیجان کنونی وام دار نام هندیجان قدیم است و زیر آوازه آن برای خود تاریخی دست و پا کرده است والا بنابر نوشته های تاریخی و آثار موجود هندیجان قدیم از بلوک دهملا شروع و تا روستای کوت مهنا ادامه داشته است ولی بعدها به دلیل پایین رفتن آب رودخانه و سطح آب دریا و سخت شدن کشتیرانی، کم کم سکونت به طرف دریا ارجاع پیدا کرده و به جایگاه هندیجان کنونی رسیده است. چند نمونه از کتب تاریخی ذکر می کنم:

۱- اولین سیاح که در سال ۳۴۱ هجری قمری از هندیجان دیدن نمود،مسعر بن مهلهل ابودلف بود که در سفرنامه خود که پرفسور ولادیمیر مینورسکی آن را ترجمه و تصحیح نموده چنین آورده:

( ميان آسک و ارجان ده‌اي است به هنديجان معروف صاحب آثار عجيبه و ابنيه قديمه از پادشاهان گذشته است. در آنجا دفينه هايي مانند مصر کشف مي شود و تابوت هايي که از لحاظ صنعت بديع است و آتشکده ها است)

مرحوم مینورسکی ذیل این مطلب در کتاب سفرنامه ابودلف ، با توجه به تحقیقات خودش در این منطقه چنین ذکر می کند:

(دهملا واقع در کنار رود هندیان نقطه ی مهمی است که کم و بیش میان راه بهبهان(منظور جنوب خرابه های ارجان قدیم است) و فلاحیه و دورق واقع است و چندین جاده از آن می گذرد .کمی دورتر از جهت شرقی دهملا در سرتاسر رودخانه امتداد دارد. آتش را می توان در مجاورت آن جستجو نمود. هندیجان را نباید با هندیون امروزی یکی دانست زیرا هندیجان قدیم بر سر راهی واقع است که از دهملا به خط مستقیم به طرف خلیج فارس امتداد دارد و در حدود 20 مایل بالای دهانه ی رودخانه زهره می باشد. بنابراین شرح مرحوم مینورسکی هندیجان را نقطه ای غیر از هندیون امروزی می داند و محل عبور و توقف و مشاهده ابودلف را هندیجان قدیم یعنی نواحی شمالی دهملای امروزی دانسته است .)

منبع کتاب: سفرنامه ابودلف – نوشته ابودلف به سال 341 ه.ق با شرح پرفسور مینورسکی، ترجمه طباطبایی

به ادامه مطلب توجه کنید

در عکس زیر از چپ: شاهرخ خان بهادر قنواتی (اهدا کننده عکس ) - مرحوم آ نصرت بهادر قنواتی ازبزرگان قدیم الایام بهبهان و کسی که همه با نیک نامی از او یاد می کنند- سرهنگ حسن خان لیراوی - سلیمان خان پهلوانی -  مظفر خان لیراوی را می بینید . مکان عکس : راه آهن تهران - حدود ۱۳۵۰

با تشکر از وبلاگ لیروای :http//liravi.mihanblog.com

انجمن دوستدارن میراث فرهنگی هندیجان که تازه تاسیس شده است و مسئولیت ان را بنده بر عهده دارم. در بازدید از خانه ای قدیمی در هندیجان با معماری زیبا، عکسهایی از آن تهیه کرد. این عکسها را می توانید در ادامه مطلب ببنید. ما از شهرداری هندیجان تقاضا داریم که اکنون که بافت قدیم هندیجان در اثر ساخت و ساز رو به ویرانی است، حداقل این خانه های قدیمی را محفوظ نگه دارد و از میراث فرهنگی نیز انتظار است که این خانه  و خانه بشارت را ثبت کند. قدمت این خانه حدود صد سال است ولی معماری آن بی نظیر است.  در دهملا نیز باقت قدیمی آن که سبکی مشابه همین خانه داشته نیز در جنوب آن رو به ویرانی رفته و آن نیز باید بازسازی و حفظ شود. برای بزرگ شدن عکسها روی آنها کلیک کنید. بقیه عکسها را در ادامه مطلب ببنید.

در کتابی به زبان انگلیسی  با عنوان اصلی:

BRITAIN AND THE OPENING UP OF SOUTH -WEST PERSIA   1880-1914,  SHahbaz Shahnavaz

بریتانیا و گشایش جنوب غربی ایران(1880- 1914 ) چاپ انگلیس،  نوشته دکتر شهباز شهنواز از

دانشگاه اکسفورد لندن ،که کتاب بسیار خوبی است و جا دارد ترجمه شود، حد کشتیرانی رود هندیان یا زهره را در زمان سلطه بریتانیا بر منطقه، بلوک دهملا معرفی نموده است و نقشه مناطق و حد کشتیرانی را نیز مشخص کرده است که در تصویر این نقشه را می بینید که با عبارت:

 Deh molla, limit of navigation دهملا را حد کشتیرانی رود پر آب زهره در سال 1259 شمسی مشخص کرده است (با رنگ زرد برجسته شده است).

توجه فرمایید هیچ جای دیگری بر رود زهره در نقشه ذکر نشده بجز دهملا و این نشان از رونق دهملا و نبودن سایر روستاها نبوده همچنین نشان از این دارد که دهملا بندرگاهی بوده است که چنانکه می دانیم بارهایی مثل نفت و میوه جات تا دهملا با لنج  و جهاز(نوعی کشتی) می آمدند و دهملا به سمت آغاجاری بارگیری می شدند و همین داد و ستدها باعث تعدد مغازه های بسیار در دهملا شده بود به طوری که دهملا یک قصبه یا بلوک بزرگ بود که سایر روستاهای کوچک را زیرنظر داشت و به همین علت بود که هنگامی که رضاخان در سال 1303 شمسی به منطقه آمد اردوگاه خود را دهملا قرار دارد(مراجعه شود به مطلب سفر رضاخان در قسمت تاریخ سایت ). در این نقشه ماهشهر را معشور و هندیجان را هندیان نوشته است(برای بزرگ شدن روی نقشه کلیک کنید).

اصل کتاب را می توانید در گوگل بوک از این لینک ببنید:

Britania and the opening of south-west persia

قسمتی از نقشه که نام دهملا نوشته شده است، به صورت بزرگتر نشان داده شده است:

 در این کتاب اشاره به آبیاری فاریاب در خوزستان و دهملا دارد که بدین صورت است که کانال آب از سرچشمه های رودخانه در بالا دست به سمت مزارع در پایین دست حفر می کردند. که در دهملا این نهر به جو ملا یا پاریو که همان فاریاب می باشد معروف است ولی امروزه خشکیده است اما هنوز نهر آن باقیست.

مهمترین قیبله عرب خوزستان را در آن زمان کعب دانسته که اینان در دهملا نیز خراج گذار داشتند و بعدها شیخ خزعل بن جابر از سستی مظفر الدین شاه استفاده کرد و تا سال 1303 جانشین ایشان در منطقه شد.

همچنین در صفحه 124 این کتاب آمار جمعیت و خانوار بلوکهای مهم خوزستان آمده است که دهملا را در سال 1890 میلادی برابر با 1269 شمسی، دارای 700 خانواده  شامل 3500 نفر نوشته است. این در حالیست که ماهشهر با 300 خانواده، 1500 نفر و محمره یا خرمشهر 5000 نفر جمعیت داشته است، این خود بر رونق دهملا در آن زمان و بی مهری در زمان حال اشاره دارد.