دهملا روستایی کهن

در خوزستان کشاورزی بسیار رونق دارد از همین رو بیشتر مردم با باد و باران آشنایی دارند. در دهملا نیز مانند همین است ، و برای آمدن باران روزشماری و دعا می شود و قدیمتر قبله دعا و دعای باران هم نیز بود.حتی 4 جهت اصلیشان را از روی بادها به تقریب نامگذاری می کنند .به این سبب جهت های اصلی در روستا ،با چرخشی 45 درجه جهت های فرعی جغرافیا می شود.و حتی خیابان های اصلی دهملا نیز موازی این جهت های محلی است .مثلاً خیابان اصلی شمال غربی به جنوب شرقی است و عمود بر آن .و دیوارهای خانه ها و مساجد نیز در راستای قبله است. حاشیه نشینان رود زهره شامل دهملا جهت ها را چنین می دانند: ...

از کجا شروع کنم ، از بهار ،بهار شروع همه چیزه .بهار که می شد هوا یک کمی خنک بود کم کم هم تا سیزده بدر گرم می شد الان هم همینطور . گندم های خوشه زده با خوشه های سبز و  خندان از هر دانه هفتاد دانه .بزرگترها با خوشحالی خوشه ای می چیدند و با دست های پینه بسته اشون ، پینه ای که جای ساییش دسته ی چوبی بیل بود .گندم را فشار می دادند اگر خوشه پر بود خوشحال می شدند و کمی از شیره گندم را هم می خوردن تا مطمئن شوند که گندم رسیده .آن موقع تازه عید شون شده بود و بهم عید مبارکی می گفتند.و...

در میان عرب قبیله ای به نام کعب بسیار است .این عشیره کعب تیره ای از بنی خفاجه معروف می باشند.بنی خفاجه گروه انبوهی بوده و از قرنها پیش از اسلام به عراق کوچ کرده و در میان بغداد و بصره نشیمن گرفته بودند.غالباً هم به راهزنی مشغول بودند.

در آخرهای قرن ششم هجری قمری بنی خفاجه به دو تیره بود.یکی بنی کعب و دیگری بنی حزن که هردو سابقه دزدی و راهزنی داشتند.ولی بعدها رهبری نیکوکار پیدا کرده و از زشتکاری های گذشته بازداشته شدند.و...

در دهملا تمام پسرها و دخترها بی استثنا دبستان را در دبستان نواب صفوی و راضیه روستا که هردو یک مدرسه اند می گذرانند و راهنمایی هم در مدرسه راهنمایی انقلاب اسلامی یا عصمت که باز هردو یک مدرسه اند و عکسهایشان هم موجود است می گذرانند.پس تا اینجا هم 100درصد سیکل دارند.بعدش دو گروه می شوند هم پسرها و هم دخترها ....به ادامه مطلب توجه كنيد

فرودين ماه ۸۱ -مكان مدرسه راهنمايي انقلاب روستاي دهملا كلاس اول دبيرستان

ايستاده از راست:منصور شريفات-مصطفي شريفات-محمدرضا قنواتي-يحيي حيدري-لطيف عبادي-علي بندري-محمد چاروسايي-اسماعيل آباديان-رحيم عبادي-سجاد راشدي-باقر راشدي-علي ضيغمي-اسماعيل حياتي

نشسته از راست:عقيل حيدري-اميد اصغري-جواد غبيشاوي-احمد خفيري-جواد عبادي-شاكرعبادي براي بزرگ شدن عكس روي آن كليك كنيد.

اين نقشه را مي توان حركت داده و شهرهاي ديگر راهم ديد 

این واقعه تاریخی که به جنگ زیدون هم معروف است و از زیدون شروع شد و تا اطراف رودخانه زهره تا بلوک دهملا و خصوصاً در برج دهملا که محل تفنگداران شیخ خزعل بود ادامه یافت و در چند روز اول ماه ربیع ثانی سال ۱۳۴۲ هجری قمری برابر با آذر ماه ۱۳۰۳ هجری شمسی برابر با 1924 میلادی یعنی۸۳ سال پیش اتفاق افتاد . وسبب آن نافرمانی شیخ خزعل که بر منطقه خوزستان حکومت می کرد و می خواست خوزستان را جدا کند بود. آن زمان آخر حکومت احمدشاه در ایران بود و رضاه شاه رئیس الوزراء بود .این جنگ به سبب قدرت لشکریان دولت، در هر منطقه بیش از ساعاتی به طول نمی کشید ولی حوادث قبل و بعد از آن تا روزها قبل و بعد دامنه گیر آن مناطق بود. شرح ماجرا را از کتاب تاریخ پانصد ساله خوزستان نوشته سید احمد کسروی نوشته شده در سال ۱۳۰۴ شمسی و اهالی دهملا درادامه مطلب ببینید….

اینکه کلمه هند در نامهای هندیجان یا هندوان یا هندیگان یا هندیون یا هندیان از قرن سوم قمری و یا شاید کمی از قبل از آن چگونه بر منطقه دهملا و رود هندیجان آورده شد.دو نقل است. یک احتمال همین است که امام شوشتری نویسنده تاریخ جغرافیای خوزستان نقل می کند:

«در ایام ساسانیان دسته ای از مردم هند که به نام جات یا کات نامیده می شدند در این حدود نشیمن کرده از این جهت آن سرزمین به نام ایشان هندیان یا هندیگان نامیده شده است و ...

این کوزه بزرگ که حدود یک متر بلند می باشد و یکی از مدارک قدمت روستای دهملاست در سال ۱۳۷۴ هجری شمسی توسط سید اسحاق حسینی از اهالی معتمد روستا پیدا شد .البته هنوز قدمت آن بررسی نشده است.شرح ماجرا را به قلم خود ایشان ببینید...

ابودلف در سال 341 هجری قمری به منطقی از ایران سفر داشته و سفرنامه او یکی از قدیمی ترین کتب تاریخ جغرافیایی می باشد که دکتر ولادیمیر مینورسکی تعلیقات و تحقیقاتی به آن اضافه نمود.و اصل کتاب آن در کتابخانه آستان قدس مشهد است .نقشه ای که می بینید متعلق به خوزستان در صفحه آخر آن چاپ شده که اسم دهملا با نام انگلیسی Dehi Mulla آورده شده که با رنگ سبز روی آن مشخص کرده ایم .

مرحوم سلطانعلی بهبهانی در کتاب سمینار خلیج فارس نوشته است: ((در نزدیکی هندیجان کنونی شهر آسک قدیم واقع بوده که بسیاری از جنگهای خوارج در نزدیک آن رخ داده است و نام این شهر در اشعار بعضی از شعرای عرب آمده ))

یاقوت حموی به نقل از مسعر بن مهلهل درباره ی این شهر چنین آورده است: (( آسک در حدود ارجان (بهبهان) و رامهرمز قرار دارد شهری است دارای آبادیها و در آنجا ایوان بلند نیکویی است در دشت بر چشمه یی خوشگوار.آن ایوان قبه ای بلند دارد و ...ادامه مطلب

در دهملا درست کردن چایی خود هنریست آنهم چایی که با کتری و زغال و هیزم درست شده باشد .هنوز هم چنین تصاویری مخصوصاً در صحرای دهملا مشاهده می شود.

به بقیه عکسها توجه کنید.

دهملا روستایی باستانی در شمال شهر هندیجان کنونی است.این روستا توسط رود زهره به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم می شود .وجود تپه مرده ، در شمال دهملا ،  شابولقاسم در شمال شرقی این روستا و تپه صاحب الزمان در  شرقی و چسبیده به روستا و تل برجی(تل گپو) در شمال نشان   دهنده قدمت عظیم این روستا است و این نشان می دهدکه دهملا زمانی شهری بزگ بوده است برکنار رودخانه زهره....

این ضرب المثلها کم وبیش در منطقه رود هندیجان معروف است

اَفتو زیر سَله نیویسه (آفتاب زیر ظرف نمی منوه)=افتاب زیر ابر نمی ماند

به ادامه مطلب توجه کنید

برج روستای دهملا که نشان از قدمت این روستا دارد  که اکنون به ویرانه ای تبدیل شده .سایر عکس ها را ببینید

مراسم عروسی در دهملا به صورت سنتی برگزار می شود .در قدیم رسم بوده داماد را برای حمام به رودخانه می بردند و هم آنجا موهای او را اصلاح می کردند و از رودخانه تا خانه اشان با ساز و دهل یا همان تشمال (toshmal ) به خانه می آوردند ....

گویش روستای دهملا که با کمی تفاوت تقریباً همه ساکنین رودخانه زهره آن را صحبت می کنند ترکیبی از گویشهای رامهرمزی، بهبهانی و لری است که کلمات انگلیسی هم به آن اضافه شده .(شاید بتوان گفت آن گویشها از دهملا کلماتی را عاریه گرفته اند)لبته ماهشهر هندیجان و امیدیه هم آن را متوجه می شوند...به ادامه مطلب توجه کنید

در دهملا قصه گفتن از دیرباز مرسوم بوده آن زمانی که هنوز رادیو هم نبوده مردم شبها دور هم جمع می شده و چند نفر که قصه گو بودن برای بقیه قصه یا به اصطلاح دهملایی متلک یا همان متل فارسی  می گفتند .و این متل ها سینه به سینه تا الان می چرخد

مثلاً:

به صدای سلام دلنشین او گوش دهید.  سلام حاجی آخوند

میتونید کلیک راست هم کنید و save target هم بزنید